VPN hakkında bilmek istediğiniz her şey
VPN’in amacı nedir?
Siber dünyada tipik olarak her kullanıcının konumu “İnternet Protokolü” (IP) adresine bakılarak tesbit edilebilir; ISP’ler (internet servis sağlayıcıları), web sitesi sahipleri, yasal uygulamalar, ulusal güvenlik, ve suçlular, bunların hepsi IP adresinize bakarak bilgisayarınızı hedef alabilir ve fiziksel adresinizi bulabilirler. Hiç merak ettiniz mi, diyelim ki “lüks araçlar” diye arama yaptıysanız, nasıl olup da birden bire sizin şehrinizdeki lüks araç satıcılarının reklamlarını görmeye başlıyorsunuz? Ya da neden sizinle tanışmak için can atan bütün “yalnız güzeller” sizin şehrinizden çıkıyor ve isimleri de sizin arkadaş listenizdeki isimlerle aynı oluyor? İşte bu tarz reklamlar sizin IP’nizi kullanıyor.
IP adresi mi? O da ne?
Bir IP adresiniz yoksa internete bağlanamazsınız; internet, verileri nereye göndereceğini o adres sayesinde bilir. Harita koordinatlarına benzer bir sayı dizisidir. Maalesef, IP adresiniz aynı zamanda internetteki hareketlerinizi ve çeşitli kaynaklara erişiminizi kontrol etmek için de kullanılır. Örneğin Netflix, İngiltere’den bağlanan kullanıcılar için her şeyi sterlin ile gösterir ve kategori listesinde “İngiliz şovları” vardır, fakat Almanya’dan bağlananların o müthiş İngiliz şovlarına erişimi yoktur.
VPN nasıl bir çözüm sunar?
Paris Metrosu’nu düşünün. Arts et Métiers istasyonuna girdiğinizi gören herkes nerede olduğunuzu bilmektedir, o istasyonda. Fakat onlar Billancourt’dan çıktığınızı ve şehirde anonim ve özgür olarak dolaştığınızı bilmezler.
Çoğu VPN size ülkeler arasında rahatça dolaşma özgürlüğü verir, böylece bir dakika içinde Fransa’da, ve bir sonraki dakikada İspanya’da olabilirsiniz. Video içeriğine, canlı spor maçlarına ve ülke kısıtlaması olan diğer verilere, orada bulunuyormuş gibi görünmek istediğiniz ülkedeki sunuculardan birine bağlanarak erişebilirsiniz. Kullandığınız IP adresi onlarca hatta yüzlerce diğer kullanıcıyla paylaşıldığı için istediğiniz içeriği sizden saklamanın bir yolu yoktur.
VPN kullanmak güvenli midir?
VPN’ler aynı zamanda veri akışınıza ekstra güvenlik katmanı sağlar. Birçok ülkede ISP’ler yolladığınız ve aldığınız her şeyin bir kopyasını tutar. Şu an bir yabancı sevgilinizle birbirinize yolladığınız e-mail’leri okuyor olabilir. Eğer ilerici bir toplumda yaşıyorsanız bu bir problem olmayabilir, fakat baskıcı bir ülkedeyseniz bilgileriniz bir soruna yol açabilir. VPN veri akışınızı şifreler, böylece gönderip aldığınız içeriğin ne olduğunu bilmek şöyle dursun, onun büyükannenize doğum günü için attığınız e-mail mi yoksa 18+ bir sg porno mu olduğunun tesbit edilmesi dahi imkansızdır.
Tabii ki internette anonim olarak geziniyor olmanız sizi yasal yaptırımların dışına koymaz. Birçok ülkede VPN sağlayıcıları yasa gereği kullanımınıza ilişkin birtakım verileri kayıtlı tutarlar. Genellikle kullanıcı adınız, giriş ve çıkış yaptığınız zamanlar, ve toplam veri boyutu kaydedilir. Bu bilgiler herhangi bir suç söz konusu olduğunda hukuki birimlere verilebilir, ve verilecektir de.
VPN kullanmanın başka ne gibi pratik faydaları vardır? VPN bana ne sağlayabilir?
En sevdiğiniz şovun son bölümünü ülkenizde yayınlanmasını beklemeden -ki bunun için üç sezon beklemeniz bile gerekebilir- izleyebildiğinizi düşünün. Lisans kısıtlamalarından dolayı, yayın halinde olan videolar sadece Amerika’dan izlenebilmektedir. VPN burada pasaport vazifesi görür, bir Amerikan IP adresi kullanıyor olmanız istediğinizi izleyebileceğiniz anlamına gelir.
Evde değilken de çalışır mı?
Dizüstü bilgisayarınızı istediğiniz yere götürün, VPN’e dünyanın her yerinden erişebilirsiniz. Usulünce lisanslanmış İngiliz televizyonlarını ya da HBO kanallarını dünyanın her yerinden canlı izleyebilirsiniz. Aynı zamanda Netflix, Pandora, Hulu, Skype, Facebook ve hükümetlerin yasakladığı bütün Google uygulamaları her zaman kullanımınıza açık olacak. Hurraaa!
Hükümet en sevdiğim internet sitesini yasakladı! VPN ile girebilir miyim?
Tabii ki evet! VPN’e bağlı olmanız demek hükümet yetkililerinin nereye girdiğinizi bilmiyor olması demek. Bir yerlerde bir sunucuya bağlandığınızı bilebilirler, fakat nereye bağlandığınızı değil.
VPN şifrelenmişse, bu benim bankacılık ve alışveriş şifrelerimi etkiler mi?
Standart, şifrelenmemiş bir bağlantıda işlemleriniz şifrelenmeden önce bir başkası tarafından kopyalanabilir. VPN bağlantıları uçtan-uca şifrelenmiştir, veri paketleri verinin gönderildiği yer hariç kimse tarafından görülemez.
Telif hakkı ve benzeri uyarılar ne olacak?
Eğer porno sitelere giriyor ya da Piratebay gibi sitelerden Bittorent/P2P ile yazılım indiriyorsanız, belirli bir ceza ödemezseniz hakkınızda dava açılacağına dair bir mektup almanız olasıdır. Bu gibi uyarılar genellikle kötü bir dil kullanılarak yazılmıştır fakat kimse hakimin karşısına çıkmak ve ne izlediğinin hesabını vermek istemez ve çoğu insan genellikle cezayı öder.
VPN ile kullanıcının bir porno sitesinde mi olduğu yoksa Papa Francis’in bir mektubunu mu okuduğu bilinemeyeceğinden, bu tarz uyarıları içiniz rahat olarak görmezden gelebilirsiniz.
